Lễ mở cửa mả được xem là một trong những phong tục truyền thống không thể thiếu trong nghi lễ tang ma của người Việt. Nghi thức này mang ý nghĩa sâu sắc, giúp cầu mong cho linh hồn người đã khuất sớm được siêu thoát về cõi Tịnh Độ, tránh khỏi những cám dỗ, thói xấu nơi trần gian.
Đây không chỉ là một hoạt động tâm linh mà còn là sự thể hiện lòng thành kính và biết ơn của con cháu đối với người đã khuất. Mời bạn đọc cùng đội ngũ hoa viên nghĩa trang Sala Garden tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.
Tìm hiểu về lễ mở cửa mả
Lễ mở cửa mả, hay còn gọi là lễ khai mộ, thường được tiến hành sau khi người mất đã yên nghỉ 3 ngày. Lễ này cũng được gọi là Ngày Tam Chiêu, một thuật ngữ mang nghĩa “chiêu hồn” người đã khuất sau 3 ngày nhập quan. Theo quan niệm dân gian, sau ba ngày, linh hồn của người mất dần hồi tỉnh, tuy nhiên, họ vẫn chưa thực sự đủ tỉnh táo để tìm được đường siêu thoát. Chính vì vậy, nghi thức mở cửa mả được thực hiện với mục đích dẫn dắt linh hồn, giúp họ dễ dàng thoát khỏi cõi âm, tiến về thế giới an lành.
Lễ khai mộ có thể được thực hiện với người đã yên nghỉ trong mộ đất hoặc mộ xây dựng từ xi măng. Bất kể hình thức an táng, nghi lễ này là phương tiện tâm linh nhằm hướng dẫn linh hồn người mất tìm được con đường ra khỏi ngôi mộ của mình, không bị mắc kẹt nơi chốn trần gian.
Ý nghĩa của lễ mở cửa mả với vong linh
Lễ mở cửa mả không chỉ mang ý nghĩa trong lòng người sống mà còn có vai trò quan trọng đối với linh hồn người đã khuất. Theo quan niệm xưa, việc thực hiện nghi thức này quyết định việc vong linh có được siêu thoát hay không.
Nếu nghi thức được tiến hành đúng, linh hồn sẽ có thể rời khỏi mộ phần, không còn luyến tiếc với cuộc sống cũ và có cơ hội bước vào cửa luân hồi, đầu thai kiếp khác. Ngược lại, nếu không được thực hiện đúng cách, linh hồn có thể rơi vào trạng thái quẩn quanh nơi mộ phần của chính mình, chịu sự cô đơn và đau khổ, không thể siêu thoát.
Nghi thức mở cửa mả cũng được xem như một cách để thể hiện lòng hiếu thảo của con cháu đối với người đã khuất. Nó là hành động nhắc nhở rằng, dù đã qua đời, người mất vẫn cần sự chăm sóc, dẫn dắt để không bị mắc kẹt trong cảnh giới âm.
Nghi thức mở cửa mả
Quá trình thực hiện lễ mở cửa mả thường rất cẩn trọng và trang nghiêm. Gia đình người mất sẽ chọn một ngày đẹp để làm lễ, thường là sau 3 ngày an táng. Vị trí diễn ra lễ thường là nơi mộ phần, với sự tham gia của thầy cúng và các thành viên trong gia đình.
Các bước trong nghi lễ bao gồm việc chuẩn bị đồ cúng tế, đọc kinh cầu nguyện và thắp hương. Thầy cúng sẽ thực hiện các nghi thức mở đường cho vong linh, nhờ vào sức mạnh tâm linh để chỉ dẫn linh hồn vượt qua những trở ngại, tìm về cõi an lạc. Gia đình cũng thường bày biện các vật phẩm cúng tế như xôi, gà, bánh trái, nhang đèn, tạo ra không gian linh thiêng để mời gọi và hướng dẫn vong linh.
Chuẩn bị gì trong ngày lễ mở cửa mả
Để thực hiện đúng và đầy đủ, gia chủ cần chuẩn bị nhiều lễ vật và dụng cụ đặc trưng mang ý nghĩa sâu sắc về mặt tâm linh. Những vật phẩm này không chỉ giúp vong linh người đã khuất tìm được đường siêu thoát, mà còn thể hiện lòng thành kính của gia đình đối với người mất. Dưới đây là những thứ cần chuẩn bị trong lễ mở cửa mả:
1. Lễ vật cúng
Gia đình cần chuẩn bị các lễ vật cúng sau:
- 1 con gà luộc: Thường là gà trống, tượng trưng cho sự mạnh mẽ và thanh tịnh, mang ý nghĩa cầu mong cho vong linh sớm được siêu thoát.
- 3 ống trúc: Đây là vật phẩm đặc trưng trong nghi thức này và mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc theo tư tưởng Nho giáo. Mỗi ống trúc dài khoảng 4 tấc (tương đương 40cm), được vót nhọn một đầu để cắm xuống đất, còn đầu bằng để đựng nước, muối và gạo. Mỗi ống trúc phải được bọc kín bằng bao nilon và cột chặt bằng dây chun ở miệng.
3 ống trúc tượng trưng cho Tam Cang trong đạo Nho, đại diện cho mối quan hệ giữa người và người như quân thần (vua tôi), phụ tử (cha con), phu thê (vợ chồng). Điều này nhấn mạnh sự liên kết chặt chẽ giữa con người và sự duy trì trật tự trong xã hội, ngay cả sau khi qua đời.
2. Cây thang
Cây thang là một trong những vật phẩm không thể thiếu trong lễ mở cửa mả. Cây thang tượng trưng cho Ngũ Thường – Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín – theo triết lý Nho giáo. Thang thường dài 5 tấc (50cm) và có thể được làm bằng tre, trúc hoặc cây chuối.
- Ý nghĩa của cây thang: Trong nghi thức này, cây thang được xem như phương tiện giúp linh hồn người mất thoát ra khỏi mộ phần của mình, leo lên khỏi cõi âm và đi đến thế giới bên kia. Nó đóng vai trò như vật dẫn đường, mở ra con đường siêu thoát cho người đã khuất.
- Số bậc thang: Số lượng bậc thang được phân chia theo giới tính của người mất, dựa trên quan niệm xưa về số vía. Với nam giới, cây thang sẽ có 7 bậc, tượng trưng cho “thất vía nam nhi,” trong khi với nữ giới, cây thang sẽ có 9 bậc, tượng trưng cho “cửu vía nữ nhi.”
3. Cây lao hoặc cây mía
Ngoài cây thang, gia đình cũng chuẩn bị thêm cây lao hoặc cây mía. Đây là biểu tượng của sự thanh tịnh và sức mạnh, giúp linh hồn vững bước trên con đường đi đến thế giới bên kia. Mía hoặc cây lao còn có ý nghĩa hỗ trợ người mất tránh khỏi những trở ngại trên hành trình siêu thoát.
Ngoài ra, mâm cúng mở cửa mã cũng cần được chuẩn bị một cách đầy đủ và chu toàn. Mâm cúng mở cửa mả bao gồm trái cây, hương hoa, nhang đèn, vàng mã, xôi chè và 1 bộ tam sơn bao gồm trứng, tôm, thịt. Ngoài ra, gia đình cần chuẩn bị nước, trà và rượu cho lễ cúng.
Ý nghĩa tâm linh của các vật phẩm
Mỗi lễ vật, dụng cụ được sử dụng trong lễ mở cửa mả đều mang một ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Việc sử dụng 3 ống trúc đại diện cho Tam Cang, cây thang biểu trưng cho Ngũ Thường, và số lượng bậc thang khác nhau dành cho nam và nữ cho thấy sự kết nối giữa đạo đức và tâm linh.
Những vật phẩm này giúp vong linh người đã khuất không chỉ thoát khỏi cõi âm mà còn có sự dẫn dắt về mặt tâm linh, để có thể dễ dàng đi đến thế giới an lạc.
Kết luận
Lễ mở cửa mả không chỉ là một phần của các nghi thức tang lễ, mà còn là sự phản ánh lòng tin về thế giới bên kia và sự tồn tại của linh hồn sau cái chết. Người Việt tin rằng, việc thực hiện lễ mở cửa mả sẽ giúp linh hồn người mất tránh được những lầm lạc, không bị mắc kẹt tại cõi trần.
Điều này cũng đồng nghĩa với việc gia đình đã hoàn thành bổn phận với người mất, cầu mong họ sớm được siêu thoát và hưởng phúc đức ở thế giới bên kia.
Lễ mở cửa mả mang ý nghĩa rất lớn về mặt tâm linh và truyền thống. Hi vọng những kiến thức mà đội ngũ Sala Garden cung cấp ở trên sẽ giúp bạn đọc hiểu được phần nào.
Hiện nay Sala Garden là một trong những hoa viên nghĩa trang hàng đầu tại miền Nam cung cấp đầy đủ các dịch vụ tang lễ trọn gói và các sản phẩm mộ có kim tĩnh được lắp đặt theo tiêu chuẩn Châu Âu. Quý khách hàng có nhu cầu hoặc thắc mắc có thể liên hệ với chúng tôi theo thông tin bên dưới để được hỗ trợ
