Mùa xuân đến rồi, thời tiết ấm áp, cây cối đâm chồi nảy lộc, báo hiệu một năm mới đang bắt đầu. Trong không khí xuân rộn ràng ấy, có một ngày lễ đặc biệt mà người Việt Nam không thể nào quên, đó chính là Tết Thanh Minh. Tết Thanh Minh là một ngày lễ truyền thống mang đậm nét đẹp văn hóa của dân tộc ta. Đây là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với ông bà, tổ tiên. Vậy Tết Thanh Minh là gì? Có ý nghĩa như thế nào và nhằm vào ngày nào dương lịch năm nay? Hãy cùng Sala Garden tìm hiểu nhé!
Tết Thanh Minh là gì?
Tết Thanh Minh là một ngày lễ truyền thống của người Việt Nam, được tổ chức vào ngày đầu tiên của tiết Thanh minh. Tiết Thanh minh là một trong 24 tiết khí của năm, thường rơi vào khoảng ngày 4 – 5 tháng 4 dương lịch.
Tên gọi “Thanh minh” có nghĩa là “khí trời trong sáng, quang đãng”. Vào thời điểm này, thời tiết đã ấm áp hơn, cỏ cây đâm chồi nảy lộc, báo hiệu một mùa mới bắt đầu.
Tết Thanh Minh là dịp để con cháu tưởng nhớ, tri ân tổ tiên, ông bà, cha mẹ đã khuất. Vào ngày này, mọi người thường đi tảo mộ, thắp hương, quét dọn, sửa sang lại phần mộ của người thân. Ngoài ra, mọi người cũng thường tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí như đi picnic, cắm trại,…
Năm 2024, Tết Thanh Minh sẽ rơi vào ngày thứ Năm, 4 tháng 4 dương lịch.
Nguồn gốc, ý nghĩa ngày Tết Thanh Minh
Nguồn gốc của Tết Thanh Minh
Tiết Thanh Minh là một trong 24 tiết khí của các nước phương Đông, bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày và sau ngày Đông chí 105 ngày. Đây là thời điểm trời đất giao hòa, vạn vật sinh sôi nảy nở, khí trời ấm áp, trong lành.
Tết Thanh Minh có nguồn gốc từ Trung Quốc, được du nhập vào Việt Nam từ rất lâu đời. Đây là dịp để con cháu tưởng nhớ đến tổ tiên, người thân đã khuất bằng nghi lễ tảo mộ.
Trong dịp Tết Thanh Minh, người dân thường đi tảo mộ, dọn dẹp, sửa sang lại phần mộ của tổ tiên, người thân đã khuất. Họ cũng thắp hương, dâng lễ vật, cầu mong tổ tiên phù hộ cho gia đình bình an, hạnh phúc.
Ngoài ra, Tết Thanh Minh cũng là dịp để mọi người đi chơi xuân, ngắm cảnh thiên nhiên tươi đẹp. Trong thời gian này, các lễ hội truyền thống cũng được tổ chức, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Trong đoạn thơ trích từ Truyện Kiều của Nguyễn Du, tác giả đã miêu tả rất sinh động cảnh tượng náo nức, sôi động của Tết Thanh Minh:
“Thanh minh trong tiết tháng ba,
Lễ là tảo mộ, hội là đạp thanh,
Gần xa nô nức yến anh,
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân,
Dập dìu tài tử giai nhân,
Ngựa xe như nước áo quần như nêm.”
Tác giả đã sử dụng các từ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi để khắc họa khung cảnh nhộn nhịp, tấp nập của ngày Tết Thanh Minh. Trong tiết trời ấm áp, trong lành của mùa xuân, người người đi tảo mộ, nô nức yến anh, chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Trên đường đi, họ gặp gỡ, trò chuyện với nhau, tạo nên khung cảnh dập dìu, náo nức.
Ý nghĩa của Tết Thanh Minh
Tết Thanh Minh là một trong những ngày lễ quan trọng của người Việt Nam, là dịp để con cháu hướng về cội nguồn tổ tiên. Trong ngày này, mọi người thường đi tảo mộ, dọn dẹp, sửa sang lại phần mộ của ông bà, tổ tiên. Đây là một nghĩa cử cao đẹp thể hiện lòng thành kính, biết ơn của con cháu đối với những người đã khuất.
Tết Thanh Minh còn được gọi là tiết Thanh Minh, là tiết thứ 5 trong 24 tiết khí, bắt đầu từ ngày 4 – 5 tháng 4 âm lịch. Đây là thời điểm thời tiết ấm áp, hanh khô, thuận lợi cho việc tảo mộ.
Tục tảo mộ trong ngày Tết Thanh Minh có từ lâu đời, là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Tảo mộ là dịp để con cháu thể hiện lòng thành kính, biết ơn đối với ông bà, tổ tiên. Khi tảo mộ, con cháu thường dọn dẹp, sửa sang lại phần mộ, thắp hương, dâng lễ vật để cầu mong tổ tiên phù hộ cho gia đình được bình an, may mắn.
Ngoài ra, trong ngày Tết Thanh Minh, nhiều người còn đi viếng nghĩa trang, quét dọn, sửa sang lại những phần mộ vô chủ, không có người thân tới chăm sóc. Đây là một nghĩa cử nhân văn, thể hiện sự tương thân tương ái, giúp đỡ lẫn nhau của con người.
Tết Thanh Minh là một dịp để con cháu tưởng nhớ, tri ân tổ tiên, đồng thời, giáo dục con cháu về đạo lý “uống nước nhớ nguồn”. Đây là một nét đẹp văn hóa truyền thống cần được gìn giữ và phát huy.
Những hoạt động trong Tết Thanh Minh của người Việt
Có thể nói, Tết Thanh Minh là một ngày lễ mang đậm giá trị nhân văn. Nó thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên, ông bà. Đây cũng là dịp để con cháu đoàn tụ, sum họp bên gia đình, thắt chặt tình cảm ruột thịt.
Trong ngày Tết Thanh Minh, người Việt thường có những hoạt động sau:
Tết thanh minh đi tảo mộ
Thông thường, vào ngày Tết Thanh Minh, con cháu sẽ chuẩn bị lễ vật gồm: hoa, quả, hương, giấy tiền vàng mã,… và đến thăm mộ của tổ tiên. Sau khi thắp hương, con cháu sẽ dọn dẹp mộ phần, cắt cỏ, đắp đất,… mong tổ tiên phù hộ cho con cháu được khỏe mạnh, bình an.
Sau khi tảo mộ, con cháu sẽ cùng nhau về nhà, thắp hương và làm mâm cơm cúng tổ tiên. Đây là dịp để con cháu quây quần bên nhau, cùng nhau ăn uống, trò chuyện, ôn lại những kỷ niệm đẹp đẽ về gia đình.
Đối với những người xa quê, họ có thể về tảo mộ, sửa sang nơi yên nghỉ của tổ tiên vào bất kỳ thời điểm nào, miễn là còn trong tiết Thanh Minh. Việc làm này thể hiện tấm lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên, dù có đi đâu xa cũng luôn hướng về quê hương, cội nguồn.
Chuẩn bị mâm cúng ngày Tết Thanh minh
Mâm cúng Thanh minh tại nhà
Mâm cúng Thanh Minh thường không đòi hỏi các lễ vật phức tạp. Trong trường hợp cúng mặn, bạn có thể sắp xếp các món như xôi, gà luộc, canh măng, và các món xào khác. Ngoài ra, để làm cho mâm cúng trở nên phong phú hơn, bạn có thể thêm trái cây, hoa tươi, trầu cau và vàng mã vào bàn thờ.
Đối với các gia đình Phật tử, việc chuẩn bị mâm cúng chay là lựa chọn phổ biến. Nếu bạn không muốn nấu nướng cho bữa cúng Thanh Minh, bạn có thể thực hiện việc thắp hương với trái cây tươi, trà, cùng một số ít bánh và kẹo để thể hiện lòng biết ơn đối với tổ tiên.
Mâm cúng Thanh minh ở ngoài mộ
Lễ cúng Thanh Minh tại ngoài mộ thường được phân chia thành 2 loại: lễ chay và lễ mặn. Để tổ chức mâm cúng này, bạn cần chuẩn bị một loạt lễ vật bao gồm hương, đèn, chè, rượu, nước trong, trầu cau và tiền vàng.
Đối với mâm cỗ chay, bạn nên chuẩn bị các món như xôi chè, oản chuối, bánh trái, chai nước, gạo, muối, bỏng, bơ, và mật ong.
Mâm cỗ mặn thì sẽ bổ sung thêm các lễ vật như rượu, thịt heo, chân giò, gà luộc hoặc khoanh giò. Nếu có nhiều bát hương trên mộ, hãy thắp hương cho từng bát. Các vật phẩm cúng thường được đặt chung trên bàn cúng để tạo nên không khí trang trọng và linh thiêng.
Kết luận
Tết Thanh minh là một ngày lễ truyền thống quan trọng của người Việt Nam, thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, lòng thành kính đối với tổ tiên. Đây cũng là dịp để mọi người bày tỏ tình cảm, tri ân những người thân đã khuất.
Ngày nay, dù đời sống vật chất có nhiều đổi thay, nhưng Tết Thanh minh vẫn được người Việt Nam gìn giữ và phát huy. Ở nhiều nơi, người dân vẫn duy trì các nghi lễ truyền thống như tảo mộ, thắp hương, viếng mộ. Bên cạnh đó, nhiều hoạt động văn hóa, thể thao cũng được tổ chức để chào mừng Tết Thanh minh.
Hoa Viên Nghĩa Trang Sala Garden Đồng Nai là một trong những hoa viên nghĩa trang uy tín, chất lượng tại khu vực Đồng Nai. Hoa viên được thiết kế theo phong cách hiện đại, hài hòa với thiên nhiên. Các dịch vụ chăm sóc mộ phần trọn gói tại Sala Garden được thực hiện bởi đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, tận tâm.
Việc lựa chọn một hoa viên nghĩa trang uy tín, chất lượng sẽ giúp cho việc tảo mộ của gia đình trở nên thuận tiện, dễ dàng hơn. Đồng thời, đây cũng là cách để thể hiện lòng thành kính của con cháu đối với ông bà, tổ tiên đã khuất!
